- ντον
- I
(Don). Ποταμός (1.963 χλμ.) της Ρωσίας. γνωστός στην αρχαιότητα ως Τάναϊς. Ρέει στο δυτικό τμήμα της Ρωσικής Δημοκρατίας και έχει υδρογραφική λεκάνη 420.000 τ. χλμ. Πηγάζει από το Κεντρικό Ρωσικό Υψίπεδο στα ΒΔ του Νοβομοσκόφσκ (πρώην Σταλινογκόρσκ) και κατέρχεται με κατεύθυνση στα Ν, περνώντας στα πλάγια της ανατολικής παρυφής του Υψιπέδου. Δέχεται τα νερά διάφορων παραπόταμων από τα αριστερά (Βορονέζ) κι από τα δεξιά (Σοσνά) κι ύστερα στρέφεται προς τα ΝΑ πλησιάζοντας προς τον Βόλγα, κα μόλις 50 χλμ. από το Βόλγκογκραντ (πρώην Στάλινγκραντ) στρέφεται απότομα προς τα ΝΔ, κατεύθυνση που διατηρεί έως τις εκβολές του στον κόλπο του Ταγκανρόγκ (Αζοφική θάλασσα), στην κοιλάδα του Ροστόβ. Από τους μεγαλύτερους παραποτάμους του μέσου και κατώτερου ρου του είναι από τα δεξιά ο Τσιρ και ο Ντονιέτς από τα αριστερά ο Χοπιόρ, ο Μεντβέντιτσα (του οποίου ο ρους είναι σχεδόν παράλληλος με εκείνον του Βόλγα), ο Σαλ (που διοχετεύει τα νερά των δυτικών πλαγιών των ορέων Γεργκένι) και, τέλος ο Δυτικός Μάνιτς, γνωστός κυρίως επειδή θεωρείται συμβατικά, μαζί με τον Ανατολικό Μάνιτς, το σύνορο μεταξύ Ευρώπης και Ασίας στην περιοχή που περιλαμβάνεται μεταξύ της Αζοφικής θάλασσας και της Κασπίας. Όπως όλοι οι ποταμοί της Ευρωπαϊκής Ρωσίας, και ο Ν. έχει πολύ ασθενή κλίση. Χαρακτηρίζεται από ανοιξιάτικες πλημμύρες που δημιουργούνται όταν λιώνουν τα χιόνια κι από πτώση της στάθμης το καλοκαίρι, την οποία διαδέχονται νέες φθινοπωρινές πλημμύρες, που οφείλονται στις άφθονες βροχοπτώσεις, ενώ ακολουθεί νέα πτώση της στάθμης το χειμώνα. Πλωτός από τις εκβολές έως τη συμβολή του με το Βορονέζ, ο Ν. έχει σημασία ως συγκοινωνιακή αρτηρία μόνο στην κοιλάδα του Κάλατς- να - Ντόνου, απ’ όπου αρχίζει η διώρυγα που συνενώνεται με τον Βόλγα στο Βόλγκογκραν. Αντίθετα, τα νερά του χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την άρδευση μεγάλων καλλιεργούμενων εκτάσεων. Το φράγμα του Ν. στο Τσιμλιάνσκ έχει δημιουργήσει μια από τις εκτεταμένες τεχνητές λεκάνες της Σοβιετικής Ένωσης, την Τσιμλιάνσκογε Βοντοχρανίλιστσε (Λεκάνη του Τσιμλιάνσκ).II
Ο Δον κοντά στην πόλη Βορονέζ, όπου δέχεται τα νερά του ομώνυμου ποταμού.
(Don). Ονομασία διαφόρων ποταμών της βόρειας Ευρώπης.1. Ποταμός (120 χλμ.) της ΒΑ Σκοτίας, στην κομητεία του Αμπερντίν. Σχηματίζει μία μεγάλη κοιλάδα ανοιχτή στα Α. και χύνεται στη Βόρειο θάλασσα, κοντά στην πόλη Αμπερντήν.2. Ποταμός (110 χλμ.) της κεντρικής Αγγλίας στην κομητεία Γιορκσάιρ. Πηγάζει από μία πολύ ψηλή ζώνη των Πεννίνων ορών, βρέχει το Σέφιλντ και με κατεύθυνση προς τα ΒΑ χύνεται στον ποταμό Όουζ.3. Ποταμός (80 χλμ.) της Γαλλίας στην επαρχία της Βρετάνης, παραπόταμος του Βιλέν.* * *ο(ως τιμητικός τίτλος) ο δον («Ντον Πασκουάλε»).[ΕΤΥΜΟΛ. < ισπ. don < λατ. dominus «κύριος»].
Dictionary of Greek. 2013.